Coś się kończy, coś zaczyna…

Realizacja projektu dobiegła końca. Wszystkie 10 mobilności zostało zorganizowanych, nasza kadra bogatsza o nowe doświadczenia wdraża teraz to, czego się nauczyła, w swojej codziennej pracy w Akademii. Podniesienie kompetencji nauczycieli, wolontariuszy i osób zarządzających w Akademii stanowiło kluczowy cel naszego projektu. Uczestnicy mobilności poznali wiele przydatnych metod i narzędzi promocji, zarządzania, organizacji i walidacji możliwych do wykorzystania w edukacji dorosłych. Nasi lektorzy mieli okazję nauczyć się jak jeszcze lepiej prowadzić zajęcia z seniorami, jak wykorzystywać wiele sytuacji pozalekcyjnych do efektywniejszej nauki. Przede wszystkim  jednak utwierdzili się w przekonaniu, iż proponowany przez nich sposób nauczania jest jak najbardziej właściwy i w wielu obszarach sami możemy szkolić innych jak w atrakcyjny i skuteczny sposób pracować z seniorami. Szczególne doświadczenia zdobyliśmy w mało nam dotąd znanym obszarze wykorzystywania ekspresji ruchem i form parateatralnych w edukacji dorosłych, oraz rozwinęliśmy się w obszarze wykorzystywania zadań autobiograficznych do wspomagania funkcji poznawczych seniorów.

Cieszymy się także z dodatkowo wypracowanych namacalnych rezultatów projektu – powstających nowych metod, materiałów szkoleniowych, a zwłaszcza nowej oferty programowej. Działające w Akademii zajęcia z zakresu ekspresji ruchem, wzbogacenie różnych warsztatów o ćwiczenia autobiograficzne i nowe warsztaty autobiograficzne dla seniorów to tylko niektóre przykłady tego jak wykorzystujemy to, czego nauczyliśmy się od innych. Szczególnie cieszy nasz otrzymanie dofinansowania z Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej na realizację projektu „W wehikule czasu – przeszłość, teraźniejszość, przyszłość”, w ramach którego prowadzić będziemy wiele nowych zajęć będących efektem zrealizowanych mobilności!

Szczegółowe wnioski z realizacji projektu i wytyczne dotyczącego wdrożenia jego rezultatów znajdują się w raporcie podsumowującym realizację projektu: http://tinyurl.com/raportKA1.

Wizyta 10 - Podróże kształcą na różnych poziomach

Malwina zakończyła swoją wizytę w Kent School of English, zbierając wiele cennych doświadczeń i pomysłów, które będziemy teraz starać się wykorzystać przy organizacji zajęć w Akademii. Czas jej pobytu był okazją nie tylko do zbierania pomysłów dotyczących przygotowywania, promowania, przeprowadzania i oceniania zajęć, ale także osobistych obserwacji i wrażeń, którymi na zakończenie postanowiła podzielić się z nami:

„W czasie mojego tygodniowego pobytu w Broadstairs, miasteczko było pełne osób przebranych w stroje wiktoriańskie (miałam okazję spotykać tych niecodziennych „przebierańców” w czasie lunchu), które przywracały temu miejscu ducha i nastrój Anglii końca XIX-ego wieku, ponieważ miasteczko przeżywało Tydzień Charles’a Dickens’a, słynnego angielskiego powieściopisarza („Opowieść wigilijna”, „Klub Pickwicka”, „Oliver Twist”), który spędzał wakacje w nadmorskim kurorcie. Byłam też świadkiem bardzo istotnego wydarzenia politycznego dla Wielkiej Brytanii i Europy w dniu 24 czerwca, mianowicie ogólnokrajowego referendum, w którym Brytyjczycy zdecydowali o opuszczeniu Unii Europejskiej (tzw. Brexit).”

Wizyta 10 – Jak wykorzystywać różne okoliczności do celów edukacyjnych

"Każde popołudnie spędzane w dziale administracyjnym było trochę inne, ponieważ każdy dzień w planie szkoły wygląda nieco inaczej. W każdym dniu przygotowywałyśmy materiały dla nauczycieli na dzień następny (ponieważ w KSE pracuje średnio 60-ciu nauczycieli w okresie letnim, którzy codziennie uczą inną grupę, była to pochłaniająca sporo czasu praca), uzupełniałyśmy niekompletne bądź zniszczone materiały, a oprócz tego drukowałyśmy certyfikaty dla ok. 500 uczestników kursu (średnio tyle osób przyjeżdża do KSE co tydzień), przygotowywałyśmy listy informacyjne dla rodzin goszczących studentów, itd. (lista obowiązków w administracji szkoły jest bardzo długa). Miałam okazje zobaczyć funkcjonowanie takiej dużej szkoły „od kuchni” i zaobserwować kilka cennych rozwiązań. 

W środowe popołudnie miałam okazję uczestniczyć w zwiedzaniu miasta i zabytkowej katedry w Canterbury, a wieczorem zostałam zaproszona przez szkołę do położonego w pobliskim Ramsgate kina na wzruszający film pt. „Me before you”, oczywiście w wersji oryginalnej J Również te doświadczenia stanowią element programu edukacyjnego oferowanego przez KSE. Moja mentorka wyjaśniła mi zasady organizowania zajęć dodatkowych dla uczestników szkoleń oraz w jaki sposób wykorzystywane są one w nauczaniu. Te wspólne aktywności popołudniowe prowadzone poza salami lekcyjnymi dały mi wiele inspiracji do prowadzenia zajęć terenowych w Akademii.”

Wizyta 10 - Uczenie się przez całe życie

„Pobyt w Broadstairs to bardzo intensywny czas obserwacji pracy nauczycieli i pracowników administracji oraz pomoc w codziennych zadaniach w biurze KSE, będących okazją do uczenia się jak przygotowywać, promować, zarządzać i prowadzić zajęcia dla słuchaczy w różnym wieku. W trakcie obserwacji lekcji miałam okazję przyglądać się zarówno pracy nauczycieli, zapoznać się z materiałami, z których nauczają, jak również zadawać im pytania, omawiać obserwowane zajęcia, dopytywać o stosowane metody, itd. Było to dla mnie niezwykle cenne doświadczenie pedagogiczne i nauczycielskie.”

Wizyta 10 - Pracę czas zacząć

„W poniedziałek rozpoczął się mój tygodniowy program job-shadowing, czyli przyglądanie się pracy różnych osób związanych z prowadzeniem i działalnością Kent School of English w zakresie edukacji osób dorosłych. W KSE czekała już na mnie Helen Rodd, która jest nauczycielem i kierownikiem Działu Kadr z gotowym planem zajęć na cały tydzień. Po wprowadzeniu i przypomnieniu gdzie co się znajduje omówiłyśmy zakres moich zadań podczas pobytu w Broadstairs. Następnie zostałam zaproszona do jednej z sal, gdzie przez cały ranek obserwowałam zajęcia z grupą na poziomie A1 i miałam okazję przyglądać się różnym organizacyjnym aspektom przygotowywania i przeprowadzania zajęć dla dorosłych.”

„Po przerwie na lunch, przeszłam do „centrum dowodzenia”, czyli do sali , gdzie znajdują się i są tworzone wszystkie materiały dla nauczycieli i uczniów, rozdzielane obowiązki, przydzielane grupy i dodatkowe zajęcia. Miałam tam okazję obserwować i pomagać w pracy 4 wolontariuszkom z Włoch i Francji, które pracowały pod czujnym okiem Helen i innych managerów szkoły, głownie odpowiedzialnych za proces nauczania.”

Wyjazd 10 - Anglia wita ponownie

Ostatni wyjazd w ramach projektu rozpoczyna się. Tym razem będzie to job-shadowing w jednej z Brytyjskich instytucji szkoleniowych. Zrobiła ona na nas ogromne wrażenie profesjonalizmem realizacji podejmowanych przez siebie działań – perfekcyjnie przygotowywanych od etapu rekrutacji uczestników aż do zakończenia danego szkolenia. W trakcie tygodniowego pobytu w Broadstairs Malwina Szeliga będzie przyglądała się jak na co dzień przebiega praca w the Kent School of English i uczyła się jak organizować zajęcia dla dorosłych słuchaczy – tak od strony logistycznej jak i merytorycznej. Dziś przysłała nam swoje pierwsze wrażenia z wyjazdu:

„Typowa angielska pogoda, czyli mieszanka nieśmiało wychylającego zza chmur słońca i przelotnego deszczu przywitała mnie już w Londynie zaraz po wylądowaniu w Wielkiej Brytanii. Korzystając z kilkugodzinnej przerwy między lądowaniem a pociągiem do Broadstairs, wybrałam się do National Gallery przy Trafalgar Square, gdzie można podziwiać dzieła najwybitniejszych malarzy Europejskich, poczynając od średniowiecznych Madonn i kompozycji szkoły holenderskich malarzy (np. Jan Vermeer, Pieter Breugel) poprzez renesansowe obrazy Rembrandt’a, Tycjana czy Botticell’ego, aż po zapierające dech w piersiach krajobrazy morskich burz i targanych nimi statków autorstwa Williama Turnera czy słynne „Słoneczniki” Vincent’a Van Gogh’a. Po takiej dawce doznań estetycznych, ruszyłam w podróż pociągiem do Broadstairs, gdzie moja angielska gospodyni czekała już na mnie z tradycyjną obiadokolacją.”

Rezultaty projektu przybierają realne kształty

Czas biegnie, projekt nasz powoli dobiega końca a kolejne rezultaty jego realizacji są coraz bardziej widoczne. Nie tylko udało się przeszkolić naszą kadrę w różnych obszarach organizacji i prowadzenia zajęć, ale także wypracowane zostały konkretne propozycje szkoleniowe, które wzbogacą naszą ofertę. Pierwsze próby wykorzystania ćwiczeń autobiograficznych na różnych zajęciach plastycznych czy treningów pamięci spotkały się życzliwym przyjęciem. Już w wakacje mamy nadzieję rozpocząć prowadzenie zaprojektowanych przez nasze koleżanki podczas szkolenia we Włoszech nowatorskich warsztatów autobiograficznych. Mamy nadzieję, że przygotowana propozycja zajęć „Zbierzmy okruchy przeszłości w księgę wspomnień” spotka się z zainteresowaniem naszych słuchaczy i za jakiś czas warsztaty te zostaną włączone do stałej oferty programowej Akademii.

Wyjazd 9 - Jak to robią inni?

„W trakcie studyjnego objazdu mieliśmy okazję przyjrzeć się z bliska pracy dwóch bardzo różnych organizacji edukacyjnych i zobaczyć jak holenderskie organizacje oceniają wiedzę i umiejętności zdobywane w sposób nieformalny przez pracujących, działających i uczących się w nich osób.

W 's Hertogenbosch od wielu lat działa, dzięki wsparciu licznych wolontariuszy, Centrum Młodych. Skupia się ono na pomocy młodzieży z trudnych środowisk. W trakcie wspólnych warsztatów poznaliśmy metody ich pracy. Działające tam osoby nie tylko gromadzą doświadczenia przydatne im później w życiu zawodowym, ale i pomagają innym rozpocząć nowe życie.

W Nijmegen zaś, w 'Muzeum Widzenia' mieliśmy okazję wraz z niewidomym wolontariuszem przejść ścieżkę poznawania pozawzrokowego. Placówka ta od trzech lat prowadzi tego typu warsztaty. Cieszą się one wielką popularnością. Zespół pracujących tam wolontariuszy to 30 osób, najstarsza z nich liczy 75 lat, najmłodszą 14. Są to osoby zarówno widzące jak i niewidome. Poświęcające pracy w Muzeum widzenia kilka lub kilkanaście godzin tygodniowo.

Wizyty studyjne realizowane w ramach warsztatów pozwoliły nam zwiększyć wiedzę w zakresie tematyki omawianej na szkoleniu, ale także były inspiracją do szerszej dyskusji na temat wolontariatu. W Holandii liczącej 16 milionów mieszkańców zarejestrowanych jest 5 milionów wolontariuszy. Tak więc prawie co trzeci Holender angażuje się w regularną nieodpłatna pracę w swojej społeczności lokalnej. Co ich do tego skłania? Hans jako wolontariusz jest odpowiedzialny za ogród klasztoru, w którym mieszkamy, na co dzień pracuje jako przedsiębiorca. Na pytanie o motywacje, odpowiedział krotko: 'Wolontariusz to osoba, która poczuła, że 'moja szklanka jest w połowie tylko pełna', wolontariat ma ja dopełnić.' Piękny i powoli rozkwitający juz wiosennie ogród klasztoru w malutkim Huissen jest zielonym miejscem wypoczynku dla wszystkich mieszkańców.”

Wyjazd 9 – Metody i narzędzia oceny kompetencji

„W kolejnych dniach szkolenia przyszedł czas, żeby 'na własnej skórze' wypróbować narzędzi przydatnych przy sporządzaniu indywidualnego profilu wolontariusza oraz poznać konkretne narzędzia służące ocenie kompetencji nabywanych w edukacji nieformalnej – tak na poziomie indywidualnym jak i poziomie organizacji. W pierwszej kolejności poznawaliśmy więc siebie nawzajem korzystając z kart pomagających poznać co nas motywuje, a co blokuje, jakie są właściwe nam schematy poznawcze. Analizowaliśmy kwestionariusze stosowane do oceny kompetencji w edukacji nieformalnej, a opracowane w różnych krajach.

Nie mogło obyć się też bez refleksji nad oczekiwaniami jakie instytucje maja wobec współpracujących z nimi osób. A także oczywiście dyskusji nad motywacją i towarzyszącymi wolontariuszem podejmujący pracę.”

Wyjazd 9 – Jak oceniać kompetencje nabywane w edukacji nieformalnej?

Kolejny, dziewiąty już wyjazd szkoleniowy odbywający się w ramach projektu „Innowacyjność i profesjonalizm odpowiedzią na wyzwania edukacyjne starzejącego się społeczeństwa” poświęcony jest tym razem ocenie kompetencji zdobywanych w ramach edukacji nieformalnej i pozaformalnej. Często bowiem to właśnie umiejętności, doświadczenie i wiedza niepotwierdzone dyplomami i certyfikatami okazują się być najcenniejsze. Biorąca udział w szkoleniu Joasia już dotarła na miejsce szkolenia i tak opisuje swoje pierwsze wrażenia:

"Szkolenie odbywa się w holenderskim miasteczku Huissen, w pobliżu Arnhem miasta znanego dobrze z historii. To tu właśnie miała miejsce dramatyczna, nieudana ofensywa aliantów przedstawiona niezwykle sugestywnie w filmie "O jeden most za daleko". Mieli w niej swój udział także polscy żołnierze z brygady generała Sosabowskiego, zginęło ich w bitwie pod Arnhem trzystu pięćdziesięciu. Większość z nich spoczywa na tutejszym cmentarzu.

Skupieniu sprzyja atmosfera położonego wśród rozległych łąk dominikańskiego opactwa. To tutaj w 1944 roku schroniły się setki uciekinierów. Dziś to nie tylko czynny klasztor lecz także centrum konferencyjne, gdzie rozpoczynam udział w tygodniowym warsztacie. Pierwszy dzień przeznaczony była na poznanie współuczestników szkolenia, integrację i omówienie szczegółów programu w kontekście zdiagnozowanych potrzeb uczestników. Zdefiniowane zostały także podstawowe pojęcia takie jak edukacja nieformalna czy walidacja wiedzy, wysłuchaliśmy wprowadzenia to tematyki warsztatów.

Szkolenie to jest dla mnie nie tylko szansą do zapoznania się z najnowszymi badaniami dotyczącymi tego tematu, lecz także okazją do wymiany doświadczeń z innymi osobami działającymi w instytucjach i organizacjach zajmujących się edukacją pozaformalną. Towarzyszące takim warsztatowym spotkaniom dyskusje to przecież także sytuacja dodatkowej, nieformalnej już, edukacji.”

Wyjazd 7 i 8 – Pożegnanie ze słoneczną Italią

Agnieszka i Małgosia wróciły już do Krakowa i chcą podzielić się z nami swoimi wspomnieniami z pobytu w słonecznej Italii:

„To był wspaniały czas, obfitujący w miłe spotkania, nowe znajomości, ciekawe doświadczenia, wiele przydatnych wiadomości i materiałów. Na sobie doświadczyłyśmy jak powinny być prowadzone warsztaty autobiograficzne, poznałyśmy wiele metod i ćwiczeń, które teraz możemy zacząć wykorzystywać w naszej pracy w Akademii. Wkrótce będziemy się nimi także dzielić z zespołem Akademii i planować nowe zajęcia w oparciu o zdobyte doświadczenia. Tydzień w Rzymie był też okazją do poznania tego pięknego miasta, jego historii i kultury.”

Wizyta 7 i 8 - „The hedgehog story” - Nasze autobiograficzne książki

„Czas naszego pobytu we Włoszech i udziału w warsztatach autobiograficznych powoli dobiega końca. Ostatni dzień upłynął nam pod znakiem zbierania w całość poznanych ćwiczeń i tworzenia naszych osobistych książek autobiograficznych.”

„Dyskutujemy także dalej nad możliwością wykorzystania tego, czego się nauczyliśmy w naszej pracy po powrocie do rodzinnych krajów. Kończymy pracę nad programem własnych warsztatów autobiograficznych. Jest to dla nas okazja do zadania wielu pytań dotyczących praktycznych aspektów organizacji tego typu szkoleń.”

Wyjazd 7 i 8 – Historie w przedmiotach zamknięte

„Czwarty dzień naszego szkolenia upływa pod znakiem pracy z przedmiotami, przywołującymi określone wspomnienia. Uczymy się także jak można wykorzystać ćwiczenia autobiograficzne by rozwijać świadomość przynależności do określonej grupy, społeczeństwa, w budowaniu społeczeństwa europejskiego i zaangażowania społecznego.”

                 

„Tego dnia rozpoczynamy także pracę nad stworzeniem własnych warsztatów autobiograficznych – określamy potencjalne grupy odbiorców, cele i tematykę warsztatów.”

Wyjazd 7 i 8 – Zajęcia w terenie

“Dalej wdrażamy się w pisaniu wspomnień i dzieleniu się nimi. Dziś poznajemy nowy rodzaj ćwiczeń, w których zamieniamy się rolami – jedna osoba opowiada, druga spisuje jej wspomnienia, a następnie je czyta – bardzo ciekawe doświadczenie. Popołudniowa sesja odbywa się w terenie, gdzie uczymy się jak tworzyć „dziennik z podróży” oraz jak bazując na wspomnieniach z przeszłości budować przyszłość.”

Wyjazd 7 i 8 – Wspomnienia naszego dzieciństwa

„Metodologia warsztatów, w których bierzemy udział zakłada aktywny udział uczestników i wykonanie „na sobie” wszystkich ćwiczeń, które w przyszłości możemy proponować naszym własnym uczniom. Zaczynamy więc wspólnie spisywać historie swojego życia. Poznajemy kolejne ćwiczenia autobiograficzne i uczmy się w jaki sposób należy je stosować. Szczególnie ciekawią nas zadania związane z pracą ze zdjęciami”.

 

„W trakcie warsztatów dostajemy także wiele praktycznych wskazówek dotyczących zasad pracy z grupą i organizacji tego typu szkoleń. Wieczorem mamy chwilę na spacer po Rzymie, nie za długi jednak – kolejne zadanie domowe na nas czeka.”

Wyjazd 7i 8 - Rzymska przygoda rozpoczyna się

Agnieszka i Małgosia dotarły szczęśliwie do Rzymu i rozpoczynają udział w szkoleniu autobiograficznym, dzięki któremu rozwiną ofertę tego typu zajęć w naszej Akademii.

„Rzym powitał nas przepiękną, słoneczną pogodą. Udział w szkoleniu rozpoczęłyśmy od spotkania z naszym mentorem i głównym nauczycielem – Andre. Był też czas na przedstawienie się grupie i zapoznanie z programem warsztatów. Poznałyśmy pierwsze ćwiczenia autobiograficzne, które można wykorzystać podczas rozpoczynania warsztatów. Dostałyśmy też pierwsze zadanie domowe, do którego wykonania zaraz się zabieramy. Zapowiada się bardzo ciekawy i pracowity tydzień.”

Dla Małgosi jest to pierwsze doświadczenie z tego typu warsztatami, będzie w szczególności uczyć się jak różne metody i ćwiczenia autobiograficzne włączać w różne rodzaje aktywności edukacyjnej dla seniorów. Agnieszka będzie rozwijała swój warsztat pracy prowadzonych szkoleń pamięciowych.